Urban Sound Lab laat je de stad verkennen met je oren

In samenwerking met Soundtrackcity laten we in wijkkrant ZUID elke maand een Amsterdammer vertellen over zijn relatie met geluid en de stadse geluiden. Vaak voor iedereen herkenbaar, maar ook inspirerend om zelf de oren open te zetten voor de – veelal vanzelfsprekende, maar onontdekte – geluiden om je heen.

Soundtrackcity is een Amsterdamse organisatie die geluidskunst maakt in de stad. Samen met bewoners en kunstenaars uit verschillende disciplines ontwikkelt de organisatie audiowandelingen en doet ze onderzoek naar geluid in de stad. Sinds 2009 heeft Soundtrackcity zestien audiowandelingen ontwikkeld in Amsterdam. De wandelingen vertellen eigentijdse en/of historische verhalen over de stad. Ze zijn meertalig en snijden verschillende thema’s aan:

In Down by the Riverside, bijvoorbeeld vertellen mensen die langs de Amstel wonen over hun verbondenheid met de rivier. In Steenklank, zijn de architectonische details van de Amsterdamse School inspiratie voor een muziekpartituur die de wandelaar de architectuur haast lichamelijk laat ervaren. (Stads)Geluid speelt in alle wandelingen een belangrijke rol.

Sinds 2018 is Soundtrackcity met het project Urban Sound Lab aktief in Amsterdam Zuid. Urban Sound Lab is opgezet om stedelingen te sensibiliseren voor hun geluidsomgeving. Bewoners kunnen hier onder begeleiding van een team van kunstenaars aan de slag met geluid en luisteren. In activiteiten zoals luisterwandelingen, luister- en schrijfworkshops, opnamesessies, luisteravonden en interviews reflecteren buurtbewoners via hun eigen zintuigelijke ervaring van hun omgeving op vragen als ‘Wat maakt mijn stad leefbaar?’ ‘Waardoor voel ik mij verbonden met mijn omgeving?’ ‘Hoe wil ik dat mijn omgeving klinkt in de toekomst?’ ‘Wat kan ik daaraan zelf bijdragen?’

Urban Sound Lab heeft een online platform ontwikkeld met een archief waar alle bewoners uit Zuid geluiden die ze mooi, bijzonder of juist irritant vinden kunnen uploaden. Ze kunnen hier beschrijven waarom ze de geluiden hebben opgenomen, hoe ze de geluiden waarderen en welke rol deze spelen in hun leven. Het archief werkt als een soort levende bibliotheek. Dan wel niet van boeken, maar van geluiden uit Amsterdam Zuid. De door de bewoners opgenomen geluiden zijn ook weer grondstof voor kunstzinnige presentaties.

In december verscheen de luistergids ‘Op expeditie naar de luisterhorizon’ met luisteroefeningen voor het Beatrixpark. Eind januari verschijnt ‘Wandelen met je oren’. Deze gids is direct gebaseerd op geluiden die bewoners uit Zuid in 2021 hebben opgenomen op verschillende locaties in Buitenveldert en Zuid. De gids bevat een mooie route door Zuid en luisteroefeningen waarmee de wandelaar de buurt kan verkennen met zijn oren.

Meer informatie: urbansoundlab.nl en soundtrackcity.net/shop/

In‘Luisteren met…’ interviewt Soundtrackcity bewoners uit Amsterdam. Zij vertellen over de invloed van geluid op hun leven. Welke geluiden horen bij hun woonomgeving? En wat betekenen deze geluiden voor hen? Deze maand Fred; geboren en getogen in Amsterdam, inmiddels al tientallen jaren woonachtig in de Pijp.

“Het geluid van de tram. Dat is echt bepalend in mijn leven. In mijn jeugd woonden we op verschillende plaatsen in de stad. Maar steeds was er het geluid van een tram in de buurt.

Ik kwam ook vaak in de havens. Mijn familie werkte daar. Bij de KNSM en bij de Hollandsche Lloyd. Het geluid van water dat tegen de kademuren klotst en van de laad- en loskranen. Stoompijpen hoorde ik weer bij de intocht van Sinterklaas. Dat deed me direct denken aan vroeger. Leuk, om dat weer eens te horen.

Er zijn ook geluiden die zijn verdwenen uit Amsterdam. De ijskarren, de viskarren en de ijzerboer. En ook de stemmen van kooplui. Mensen prijzen niet meer hun waren aan en komen niet meer langs de deuren.

Wat ik fijn vind is lopen langs de Amstel. Dan loop ik vanaf De Ysbreeker helemaal tot aan de Berlagebrug. Het pad langs de Weesperzijde is mooi. Daar hoor je de wind door de bomen en de boten op de Amstel.

Als ik helemaal tot rust wil komen wandel ik langs het Markermeer. Dat is heerlijk. Je hoort de koeien en weidevogels. Het enige dat ik haat zijn die groepjes wielrenners. Vaak hebben ze geen bel, maar roepen ze heel hard naar je. Dan wordt je rust wreed verstoord.
Net als door het geluid van al die verbouwingen in de stad. Sinds corona zijn er nog meer mensen gaan verbouwen. Al dat boren, hakken en slijpen. Omdat veel mensen thuiswerken, hebben ze meer last ervan. Wat dat betreft, beseffen mensen nu misschien meer hoe belangrijk geluid is. Mensen zijn vaak zo gefocust op zicht, terwijl je oren als eerste opengaan en als laatste dicht.

Een paar maanden geleden zijn we verhuisd. Langs ons huis rijdt de tram. Die pingel van de tram, daar word ik zo blij van. Dat geluid stoort me nooit. Het geeft me een gevoel van thuis zijn. Ja, de trambel en zingende mensen op de fiets. Daar word ik vrolijk van.”

 

Foto: Michiel Huijsman