Heemstedestraat krijgt een opknapbeurt, iedereen blij. Of toch niet helemaal…
Van gevel tot gevel en van Hoofddorpplein tot Westlandgracht, over zo’n tweehonderd meter gaat volgend jaar de Heemstedestraat op de schop. Mooi, zeggen ondernemers Auke Wiersma (van W Sabel Makelaardij og) en Ronald van Dinten (restaurant Drovers Dog), want de straat is wel degelijk aan een opknapbeurt toe. Alhoewel, een opknapbeurt oké, maar…
“Wat mij het meeste steekt,” begint Ronald van Dinten zijn relaas, “Is het feit dat deze plannen al in 2013 zijn gepresenteerd en het daarna zes jaar stil is geweest. En nu plotseling moeten er meters worden gemaakt en is er haast geboden. Ik heb bij de laatste informatieavond in maart mensen gesproken die hier al dertig jaar en misschien nog wel langer wonen. Zij vroegen zich die avond hardop af wat er met hun inbreng van 2013 was gebeurd, want zover zij konden zien was er niets aan de plannen veranderd.”
Dan: ,,Dit nu verouderde ontwerp doet geen recht aan de huidige politieke en sociaal maatschappelijk opvattingen. Indien uitvoer van besluiten onevenredig lang wordt uitgesteld, mag je van de gemeente verwachten dat opnieuw alle relevante feiten worden onderzocht en mogelijk veranderde belangen worden meegewogen. Hieraan is niet voldaan.”
“En natuurlijk is het lastig; zoveel mensen, zoveel wensen. Maar zes jaar geleden riepen omwonenden en ondernemers al dat er iets aan de veiligheid moest gebeuren. Dan ligt het stil en hoor je zes jaar niets. En dan nu roepen ‘we moeten in het belang van de veiligheid iets doen, we moeten het snel aanpakken’. Zes jaar doe je niets en nu wil je tempo maken. Hier lijkt een dubbele agenda te worden gebruikt. Het heeft er alle schijn van dat de doorstroming van tramlijn 2 de hoogste prioriteit heeft. Verkeersveiligheid, voetgangers en leefbaarheid lijken minder belangrijk, hoewel die duidelijk in de Nota van Uitgangspunten staan aangegeven. Dat wil er bij mij niet in. Ze willen de politiek dichter bij de mensen brengen, maar met dit soort onbegrijpelijke acties, wek je geen vertrouwen.”
‘De een wil een rij bomen, de ander niet;
jij wil een breed fietspad, ik een smalle!
Inspraak is lastig, Maar doe er iets mee’
“Ik, en ik denk dat ik namens veel ondernemers spreek, begrijp best dat er zaken moeten worden vernieuwd”, vult Auke Wiersma zijn collega-ondernemer aan. “Maar er is zes jaar lang ook niet naar de behoeftes van omwonenden en ondernemers in de buurt gekeken. In zes jaar tijd zijn die behoeftes waarschijnlijk aanzienlijk veranderd. Alles gaat nu open, je kunt nu alles aanpakken. Je kunt bepaalde aspecten een nieuwe invulling geven. Maar luister dan wel naar de buurt. Door alleen te zeggen ‘dat nemen we mee’ creëer je geen vertrouwen.”
Wiersma vraagt zich hardop af of het de herinrichting wel goed doordacht is. Zijn er verkeersonderzoeken uitgezet, zijn er simulaties uitgevoerd over wat de gevolgen zijn. “Wat zijn de consequenties? Ik vraag me af of ze daarbij hebben stilgestaan. We zitten nu op een point of no return, nu valt er niets meer aan te doen. Is er wel genoeg en goed geluisterd naar de buurt. Ik neem aan dat ze weten wat ze doen. En als ze zeggen dat – nadat ze alles in overweging hebben genomen – dit het beste plan, dan neem ik dat aan.”
Tijdens een informatieavond in maart van dit jaar presenteerde stadsdeelbestuurder Rocco Piers de herinrichting die de gemeente heeft uitgedacht. Belangrijke doelen daarbij zijn, zo bleek tijdens deze avond, een verbeterde doorstroming van verkeer (lees fietsers) en een vlottere doorstroming van het ov.
Van Dinten lacht. “Het eerste wat ik dacht toen ik van een vlottere doorstroming hoorde is: ‘als we ergens geen behoefte aan hebben is een vlottere doorstroming, zodat er straks helemaal als gekken wordt gereden door de straat. Ik denk dat er verkeerde prioriteiten worden gesteld. De stoep wordt gehalveerd, alle aandacht gaat naar de tram en het verkeer. Het belang van snelheidsbeperkende maatregelen wordt nauwelijks meegenomen en dat was juist in 2013 een van grootste bezwaren.”
Projectleider Rutger Siderius gaf bij de informatieavond een toelichting op het ontwerp voor de vernieuwde inrichting van de Heemstedestraat. Behalve dat het moet leiden tot een verbeterde doorstroming van alle verkeersdeelnemers – met name richting de stad – komen er onder meer ook vrij liggende fietspaden, gaan er parkeerplaatsen verdwijnen (5 aan de zuid- en 25 aan de noordzijde) en wordt de breedte van de stoep bijna gehalveerd (van vijf naar circa drie meter).
Bij de kruising met de Westlandgracht komt een uitbuiging van de fietspaden en een midden-eiland voor overstekende fietsers, zodat er in twee stappen kan worden overgestoken kan worden. Bij de kruising met de Warmondstraat wordt de fietsoversteek aangesloten op de Warmondstraat en de voetgangersoversteek wordt verplaatst.
Inspraak
Siderius benadrukte die avond in maart nog dat de formele inspraakprocedure voor het huidige ontwerp is afgerond en er alleen ruimte was voor het stellen van vragen en het noemen van suggesties of ideeën. Naar verwachting start de uitvoering van de werkzaamheden in het najaar. De planning is dat het werk in het najaar van 2020 is afgerond.
Auke Wiersma: “Ik geloof dat alles met de beste bedoelingen wordt gedaan en dat het door het aantal betrokkenen bij dergelijke projecten planning technisch best lastig is. Soms heb ik het gevoel dat ze, als er iets moet gebeuren, alleen maar vinkjes zetten. ‘Informatieavond afgehandeld, vinkje. Opmerkingen bewoners aangehoord, vinkje’. De plannen zijn toch al vastgelegd, alleen de weg ernaar toe had wel wat beter gekund, vind ik.”
Als hij, Wiersma is voorzitter van de ondernemersvereniging, het algemene gevoel moet verwoorden, denk hij dat er bij veel ondernemers toch wel de angst van omzetverlies speelt. “Het hele herinrichtingsproject gaat twaalf tot vijftien maanden duren. Sommigen zijn ook bang dat ze het als winkelier niet zullen overleven. Aan de andere kant zien we echt wel de voordelen. Iedereen is van mening dat het goed is dat het wordt opgeknapt, dat het mooi en fris wordt en dat de gebruiksvriendelijkheid toeneemt. Als dat het uitgangspunt is, dan zijn we er blij mee.”
Heemstedestraat op tweede plek
in top 10 meest onveilige trajecten
Uit een verkeersonderzoek van VIA – met als criteria onder meer het aantal ongelukken, slachtoffers en ernst van het letsel – komt naar voren dat de Heemstedestraat/Plesmanlaan de op een na meest onveilige straat is van de Noord-Holland. In de top tien van meest onveilige trajecten rangschikt de website van de provincie de Hoofddorpweg/Zeilstraat op de tiende positie.
“En als je dan kijkt wat ze vorig jaar met de Hoofddorpweg hebben gedaan”, zegt Wiersma. “Die is op de schop gegaan, maar uiteindelijk is alleen het asfalt vervangen en aan de situatie niets verandert.”
Opvallend is ook dat met de geplande aanpassingen van de Heemstedestraat de snelheid van het verkeer alleen maar gaat toenemen, omdat er feitelijk tussen Westlandgracht en Hoofddorplein een vrije doorgang zonder enige obstakels wordt gecreëerd. “Als je bij mij op het terras zit, zie je constant bijna-ongelukken met overstekende fietsers en voetgangers”, verklaart Van Dinten, wiens Drovers Dog op de hoek Westlandgracht/Heemstedestraat.
“Waarom geen 30 km.-zone of drempels? De kap van 19 Monumentale Iepen wordt noodzakelijk geacht voor de aanleg van vrij liggende fietspaden terwijl niet aannemelijk gemaakt is dat deze maatregel de verkeersveiligheid vergroot of dat alternatieven niet hetzelfde effect of zelfs betere effecten hebben. Verder is het m.i. volstrekt onzinnig om snelheid beperkende maatregelen te hebben voor verkeer richting Hoofddorpplein maar niet vanaf het Hoofddorpplein.”
Een 30 km.-zone is volgens de gemeente niet aan de orde. “Zo’n zone moet aan allerlei kenmerken voldoen en dat is in de Heemstedestraat niet mogelijk. Er wordt beoogd om de ruimte optisch smaller te maken zodat hard(er) rijden minder aantrekkelijk is. Voor stad-in kijken we nog naar de mogelijkheid van drempels. Overigens zijn drempels stad-uit niet mogelijk door de aanwezigheid van de trambaan”, reageerde de gemeente desgevraagd bij de informatieavond.
En het principe ‘fiets de baas, auto te gast’, oppert Wiersma dan. Ook daarin voldoet de Heemstedestraat niet aan de eisen, stelt de gemeente: “Voor het concept ‘Fietsstraat, auto te gast’ is de voorwaarde dat fietsers in de straat absoluut dominant moeten zijn; per dag moeten er (minder dan) 5000 auto’s door de straat rijden om hiervoor in aanmerking te komen. Het aantal fietsers moet minimaal 2 tot 4 keer zo veel zijn dan het aantal auto’s en dit is in de Heemstedestraat niet het geval.”