Opslaan als.. – Hoe verzamel je de stad?

Op 18 oktober 2019 opent in het Amsterdam Museum de tentoonstelling Opslaan als.. – Hoe verzamel je de stad?

In de tentoonstelling geeft het museum een inkijk in zijn gevarieerde collectie van ruim 100.000 objecten die stuk voor stuk een verhaal vertellen over de stad Amsterdam en haar bewoners. Van vreemde snuisterijen tot iconische werken. Van menselijke haarlokjes tot waardevolle schilderijen.

 

 

Wat verzamelt een stadsmuseum allemaal?

Al sinds het ontstaan van Amsterdam, ruim zeven eeuwen geleden, worden allerlei spullen bewaard die iets te maken hebben met Amsterdam, haar inwoners of belangrijke gebeurtenissen in de stad. Het Amsterdam Museum beheert, onderzoekt en toont deze objecten en de verhalen erachter en vult de collectie continu aan. In Opslaan als.. laat het museum maar liefst 700 objecten uit zijn collectie zien en toont daarmee de omvang en diversiteit van de stadscollectie. Bezoekers ontdekken de bijzondere en vaak persoonlijke verhalen die achter voorwerpen schuil gaan, en hoe deze in het Amsterdam Museum zijn terecht gekomen. Het museum kijkt ook met een kritische blik naar wat tot nu toe is verzameld en vooral: wat niet. De tentoonstelling is het beginpunt van een nieuw inclusiever verzamelbeleid van het Amsterdam Museum en bezoekers kunnen eigen verhalen en objecten aandragen.

Van dure kunst tot alledaagse gebruiksvoorwerpen

Van voorwerpen als schilderijen, beelden, stadswapens en bijvoorbeeld historische munten en penningen ligt het voor de hand dat een stadsmuseum deze verzamelt. Zo bezit het Amsterdam Museum bijna 3.000 schilderijen. Nog iets waarvan men verwacht dat een stadmuseum deze verzamelt zijn de vele maquettes van wijken en iconische gebouwen die door de tijd heen zijn gebouwd in Amsterdam. In de tentoonstelling zijn veertien van deze miniaturen te zien. Maar er zijn ook tal van objecten in de collectie van het museum waarvan de bezoeker verrast zal zijn dat het museum deze heeft bewaard. Zo toont het museum een volledige keuken uit de jaren ’30, een T-shirt met ‘Zwarte piet is racisme’ en de inboedel van vier Chinese migranten. Het Amsterdam Museum kocht op een vrijmarkt op Koninginnedag in 2004 van een zesjarig Amsterdammertje haar gehele kleedje met speelgoed, kinderkleding en ander verkoopwaar op. Door het grote aantal van meer dan 700 zeer uiteenlopende objecten in de tentoonstelling krijgt de bezoeker een verrassend beeld van hoe divers en groot de collectie van een stadsmuseum is, of beter gezegd, door de tijd heen is geworden.

Eén stad, oneindig veel verhalen

Bewoners bewaren alledaagse en bijzondere objecten. Omdat ze nuttig zijn, mooi, of geld waard. Of omdat ze herinneren aan persoonlijke ervaringen of speciale gebeurtenissen. Lang niet alles bleef bewaard en wat aanvankelijk werd gekoesterd verdween vaak alsnog, tenzij verzamelaars of instituties zich erover ontfermden. Deze tentoonstelling vertelt die unieke en persoonlijke verhalen achter de objecten. Zo hoort de bezoeker het verhaal van de extreem kooplustige Sophia Lopez Suasso (1816-1890). Haar hele leven verzamelde zij meubelen, juwelen, miniatuurzilver en porselein. Ze kocht zelfs een heel museum op. Na haar dood liet ze alles na aan de stad Amsterdam. Bij een drietal barbiepoppen wordt verteld dat Miep Over (1907-1976) deze op sinterklaasavond in 1967 cadeau deed aan haar kleindochter Ruth. Miep maakte meer dan honderd verschillende kledingstukken en accessoires voor de barbies want Barbiekleertjes uit de winkel waren te duur.

Hoe verzamel je de stad?

Naast de vele interessante verhalen en voorwerpen, meestal verzameld door personen, vertelt de tentoonstelling ook hoe en waarom objecten in de stadscollectie zijn terecht gekomen. De oudste stukken uit de stadscollectie komen uit de boedel van het stadsbestuur. Een flink deel werd geschonken door, veelal welgestelde, inwoners zoals Gerard Heineken, oprichter van de gelijknamige bierbrouwerij. Medewerkers van het museum trekken ook de stad in op zoek naar zeldzaamheden en verhalen en kopen objecten. In een audiotour vertellen museummedewerkers over hun werk, leggen uit hoe je een collectie beheert en waarom sommige ogenschijnlijk niet-boeiende objecten wel een plek in de collectie krijgen maar andere niet. Prominente Amsterdammers vertellen wat bepaalde stukken uit de collectie van het Amsterdam Museum voor hen betekenen.

Bezoeker mag aanvullen

Aan het einde van de tentoonstelling wordt gekeken naar het heden en de toekomst. Welke werken zijn onlangs in de collectie opgenomen en hoe zou de collectie zich verder moeten ontwikkelen? Het museum vraagt bezoekers in Opslaan als.., de eerste tentoonstelling onder artistiek-directeur Margriet Schavemaker, kritisch mee te kijken hoe het museum de afgelopen eeuwen maar ook recent de stad heeft verzameld. Schavemaker: ‘’Het Amsterdam Museum wil de stad verzamelen, in al haar facetten. In deze tentoonstelling bekijken we kritisch wat we tot nu toe hebben opgeslagen en welke geschiedenissen we daarmee wel en niet kunnen vertellen. We kijken hoe representatief onze collectie is voor de huidige stad en haar inwoners. In Opslaan als.. vragen we aan bezoekers welke aspecten of gebeurtenissen nog niet zijn verzameld maar volgens hen wel een plek in de collectie van het Amsterdam Museum zouden moeten krijgen. De komende vijf jaren trekken we met het onderzoeksproject Collecting the city de stad in om samen met bewoners ons verzamelbeleid inclusiever te maken.’’ De eerste voorwerpen die door bewoners zijn aangedragen zijn al te zien in Opslaan als.. . Zo leverde een kleindochter van een van de eerste Turkse arbeidsmigranten in Amsterdam het dagboek van haar opa in waarin hij in dichtvorm zijn gevoelens over zijn nieuwe leven in Nederland beschrijft.

Ontwerpersduo Clement & Sanôu presenteren de museale collectie en verhalen op een verrassende en theatrale manier.

De tentoonstelling is te zien vanaf 18 oktober 2019 tot en met 1 maart 2020.

www.amsterdammuseum.nl