Op 4 mei wandelend herdenken in Amsterdam
Het Amsterdams 4 en 5 mei comité roept op om op 4 mei wandelend te herdenken. Met een speciale wandelkaart kunnen mensen een eigen route samenstellen en herdenken in de buurt, met één van de 26 podcasts, dwars door de stad, lopend van monument naar monument en van verhaal naar verhaal. Op zaterdag 1 mei verschijnt de wandelkaart als een speciale bijlage in Het Parool en is vanaf dan online te bekijken: 4en5meiamsterdam.nl/op-4-mei-wandelend-herdenken-in-amsterdam/. Op 4 mei zal de wandelkaart ook verspreid worden door herdenkingscomités in de stad, vanaf hun eigen monument of herdenkingsplek.
101 kaarten op 1 kaart – De basis van de wandelkaart bestaat uit het kunstwerk van Gert Jan Kocken ‘Depictions of Amsterdam 1940 – 1945’. Het werk bestaat uit 101 kaarten, plannen en luchtfoto’s die gedurende de oorlog door uiteenlopende partijen om verschillende redenen, op verschillende momenten zijn gemaakt en gebruikt. Denk aan militaire targets, verdedigingswerken, deelnemers aan voedselprogramma’s, verzetskaarten en kaarten met daarop de verspreiding van de joodse gemeenschap over de stad. De kaarten komen uit verschillende archieven wereldwijd, zijn gescand of gefotografeerd en in Photoshop geschaald, accenten losgehaald, en eindeloos gestapeld, om zodoende hiërarchie aan te brengen. Aan deze 101 oude kaarten is informatie uit 2021 toegevoegd, daarop kan men de 200 oorlogsmonumenten en 26 podcasts vinden. Ontwerp: Corine Datema | Gert Jan Kocken.
26 verhalende podcasts – Amsterdam heeft niet alleen stenen herinneringen aan oorlog. Vele gebeurtenissen worden van generatie op generatie doorgegeven. In Bezet, audiomonumenten van de stad Amsterdam komen ooggetuigen, nazaten en huidige bewoners van de stad aan het woord. Ze vertellen over bezetting, onderdrukking, deportatie, verzet en collaboratie. Er zijn 26 verhalende podcasts op hun historische plekken op de wandelkaart gezet zodat men al luisterend kan lopen door de straten en pleinen die een rol spelen in het verhaal. Gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen met gastbijdragen van onder meer Romanee Rodriguez, Jesper Buursink, Sandra Rottenberg en Maarten Westerveen. De podcasts zijn te vinden via Spotify, Apple, via deze link of bij een van de andere podcastplatforms.
Twee kaartdetails, uitsnede Amsterdam West en Centrum. De legenda staat op de kaart vermeld, aangegeven zijn podcastadressen, monumenten, en monumenten waar -normaliter- herdenkingen plaatsvinden.
200 monumenten – Deze kaart telt 200 oorlogsmonumenten die geregistreerd staan in de database van oorlogsmonumenten. Dat is een dynamisch aantal; zo zullen er monumenten verdwijnen, opgaan in andere en zullen er nieuwe monumenten komen. Zo is nummer 201 al nagenoeg af: het Holocaust Namenmonument aan de Weesperstraat.
Samen herdenken – Het Amsterdams 4 en 5 mei comité, het Joods Cultureel Kwartier en ruim 46 herdenkingscomités in de stad roepen om op 4 mei wandelend te herdenken. Op 4 mei herdenken we de gevolgen van radicale uitsluiting. Amsterdam herdenkt hoe ruim 61.000 Amsterdamse joden en een onbekend aantal verzetsmensen en Roma en Sinti werden vermoord, hoe homoseksuelen, gehandicapten en anderen uit onze stad werden gemarginaliseerd, hoe ons land werd bezet, hoe werd gestreden, ook in de Koninkrijksdelen in de Caraïbische zee, Nederlands-Indië en Suriname en de oorlog overal ter wereld dood en ellende bracht. Opnieuw zeggen we: ‘Dat Nooit Weer’! De herinnering aan de Tweede Wereldoorlog verbindt jong en oud, gelovigen en ongelovigen, nieuwe en oude Nederlanders, arm en rijk, van stad tot dorp. Het in verbinding staan – door gesprek, door ontmoeting, gesteund door wet en recht – is de enige garantie op ‘Dat Nooit Weer’. Door die verbinding worden we bondgenoten in elkaars vrijheid.
Bron: oorlogsmonumentendatabase van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
Foto: De wandelkaart is de komende weken ook in het Amsterdamse straatbeeld te vinden op onder meer deze zuilen.