De kunst was op straat te vinden
Het zit erop, het is klaar. Vier maanden lang heeft iedereen zich kunnen vergapen aan figuratieve kunst afgewisseld met interactieve ruimtelijke installaties; kunst voor iedereen, gratis en toegankelijk. Dat is Art Zuid, volgens directeur Cintha van Heeswijck.
Veelzijdige architectuur, rijkversierde gevels en een opzienbarende grachtengordel; in Amsterdam vind je de kunst overal. En voor stadsdeel Zuid gold dat de voorgaande maanden in optima forma. Een kunstroute van een paar kilometer lengte met tachtig kunstwerken van internationaal vermaarde kunstenaars bepaalde het straatbeeld in het stadsdeel: Art Zuid 2019. De kunst stond letterlijk op straat.
“Ik denk dat dit voor ons veruit de leukste route was om mee te werken in twaalf jaar Art Zuid”, kijkt directeur Cintha van Heeswijck terug op de voorliggende maanden, waarin meer dan 350.000 mensen de route van de zesde editie van Art Zuid wisten te vinden. “Iedereen was erg positief, de respons vanuit het publiek en de gasten was erg stimulerend en dat maakt het voor ons, alle medewerkers en vrijwilligers, erg leuk en geeft energie.” Met dank aan architect Berlage, die met zijn plan Zuid als het ware twee openlucht galeries creëerde met zijn inrichting van de Apollolaan en de Minervalaan, die samen als een groene slagader in het hart van Zuid liggen. Berlage realiseerde met de Minervalaan en Apollolaan een groene loper. Ruimtelijk en open, waardoor de kunstwerken langs de route figuurlijk ook de ruimte krijgen om te ademen én vooral om te stralen.
Uitbreiding
“Van meet af aan wilden we de open structuur van de Minerva- en de Apollolaan benutten”, gaat Van Heeswijck verder. “Mensen aan het wandelen krijgen en met elkaar in contact laten komen door ze een route met kunst in het groen aan bieden. In 2011 kwam daar de Zuidas bij en het Museumplein en zo langzamerhand kwamen er steeds meer gebieden bij, zoals de Churchilllaan, het Stadionplein en dit jaar ook Amstelveen met een beeldenlijn tussen het Cobra Museum en Museum Jan van der Togt.”
Het is niet zo, stelt ze vast, dat de route elk jaar per se móet uitbreiden. “We bewaken de kwaliteit van de tentoonstelling door te zoeken naar passende beelden die een versterking bieden voor de lokale ruimte. Op het Stadionplein bijvoorbeeld hebben we drie hangen- de sculpturen van atleten. Dat sluit dus aan bij het Olympisch Stadion. Daardoor kunnen we met Art Zuid ook van meerwaarde zijn om de toerismedruk in het centrum te laten afnemen, door met een prachtig kunstaanbod als een magneet te fungeren.”
Het is ook een aanbod, waarmee volgens Van Heeswijck een divers publiek wordt aangetrokken. “Naast de kunstliefhebber, worden de tentoongestelde werken door een breed publiek – van jong tot oud – enorm gewaardeerd. Het is toegankelijke kunst, Maar veel stukken zijn ook herkenbaar en roepen daarom ook bekende emoties op, anders dan vaak bij abstracte kunst het geval is. Mensen kunnen zich ermee vereenzelvigen. Er zit van alles in, blijdschap, verdriet en allerlei andere emoties. Dat spreekt de mensen aan.”
Maar er wordt door de organisatie van Art Zuid veel meer geboden. Er is een uitgebreid activiteitenpakket, van educatieve rondleidingen voor scholen – sinds de start van de kunstmanifestatie twaalf jaar geleden hebben in totaal al meer den 45.000 scholieren de route gelopen – en speciale kunstkampen. Daarnaast waren er ook rondleidingen voor volwassenen en werden er zogenaamde Artist Talks-bijeenkomsten gehouden, waarbij kunstenaars tekst en uitleg kwamen geven.
Toeristen
Art Zuid laat bezoekers zien dat de hoofdstad meer te bieden heeft dan de befaamde musea – het bekende vijftal – het Anna Frankhuis, de Hermitage, het Stedelijk, Rijks en Van Gogh. “Mensen zien ook meer dan alleen de kunst langs de route, maar ontdekken ook de architectuur in Zuid en hoe fijn het is om hier te vertoeven ver van alle drukte. We krijgen gasten uit heel Nederland, maar ook uit het buitenland. Hoeveel toeristen? Het is moeilijk om exact aan te geven hoeveel toeristen gebruik hebben gemaakt van de route, maar we hebben wel geluiden gehoord dat bezoekers van de stad het jammer vonden dat ze niet op de hoogte waren. Ik hoorde nog te veel ‘waarom wist ik dit niet op voorhand en ontdekte ik deze kunstroute pas toen ik in Amsterdam was’ van buitenlandse bezoekers.”
Samen met de curatoren Michiel Romeyn (acteur en kunstenaar) en Jhim Lamoree (kunsthistoricus) was er door haar dan ook een divers en veelzijdig aanbod samengesteld van figuratieve beelden en interactieve ruimtelijke installaties. Maar er staan niet alleen geleende beelden, weet Van Heeswijck. “We bieden jonge talentvolle kunstenaars ook een podium met een opdracht om iets specifieks voor Art Zuid te maken, waardoor ze kunnen experimenteren in de openbare ruimte. Dat is heel anders, omdat je rekening moet houden met alle omgevingsfactoren om iets te creëren.”
Nu resteert echter alleen nog het afbouwen, de eindrekening opmaken en vooral alle medewerkers die hun steentje hebben bijgedragen te bedanken. “Eerst twee maanden rust en daarna Art Zuid 2019 afronden. Eind januari komen we dan weer bijeen om naar de volgende editie van Art Zuid te kijken. Dan wordt het thema bepaald en wordt gezocht naar een passende curator die in overleg met ons de tentoonstelling gaat samenstellen. Daarna komt het tijdrovende werk van aanvragen plaatsen bij allerlei instanties om de kunstwerken hierheen te krijgen.”
Vrijwilligers
Een wezenlijk onderdeel dat bijdraagt aan het succes van Art Zuid wil Cintha van Heeswijck niet onbenoemd laten. Ze spreekt met veel overtuiging uit voor de meer dan honderd vrijwilligers die zorgen voor de onontbeerlijke ondersteuning tijdens de kunstmanifestatie. “Een grote groep dames van 55 tot en met 83 jaar, die dagelijks het bezoekerscentrum bemannen, maar ook zorgdragen voor de catering tijdens recepties en andere bijeenkomsten”, vertelt Van Heeswijck. “Zonder de onbaatzuchtige inzet van deze mensen is een evenement als Art Zuid niet mogelijk en daar zijn we ze dan ook ongelooflijk dankbaar voor. Wat mij betreft, krijgen ze allemaal een lintje.”
Art Zuid 2019 is klaar, en nu is het weer twee jaar wachten op de volgende editie.
