De passie voor haar ambacht brandt bij goudsmid Boudewien altijd volop
Dat je met een Schoevers diploma direct aan het werk kan, ondervond Boudewien van Heek aan het begin van haar werkzame leven aan den lijve. Maar het bleek niet de carrière te bieden, waarnaar ze op zoek was. Ze zocht iets creatievers en dat werd… goudsmid, of beter gezegd edelsmid.
Want de creativiteit vloeit bij Boudewien al van jongs af aan door de aderen. “Ik was erg gevoelig voor esthetiek, ben altijd al met mode bezig geweest en creatief met mijn handen. Op de middelbare school bijvoorbeeld heb ik een cursus vlechten gevolgd. Ik was altijd al aan het tekenen, dat ik overigens heb overgenomen van mijn beide opa’s. Die waren ook erg goed in tekenen. Daarom trok het vak van edelsmid me wel aan, de creativiteit die daarin zit.”
Maar de keuze om voor het ambacht van edelsmid te gaan, kwam pas later. De tiener Boudewien wist eigenlijk niet zo goed wat ze wilde gaan doen. En dus kreeg ze, zoals veel meiden in die tijd, van haar vader het advies om dan maar de Schoevers opleiding te gaan doen, want da kun je altijd ergens terecht. En zo gebeurde. Boudewien – ‘ik dacht dan heb ik in ieder geval een papiertje om mijn brood mee te verdienen’ – haalde haar Schoevers diploma en kon aan het werk. Maar ze kwam er al snel achter, ‘dit is het helemaal niet’.
“Gelukkig was mijn vader erg begripvol en zei dat ik mocht uitzoeken wat ik wel wilde gaan doen, vertelt ze. Ik heb nog aan boekrestaurateur gedacht, of kunstacademie. Maar dat vond ik iets te vrijblijvend. Ik wilde wel een echt ambacht leren. Zo kwam ik op de edelsmidschool in Schoonhoven terecht.”
Boudewien is zowel goud- als zilversmid. “Maar er is een essentieel verschil”, vertelt ze. “De zilversmid houdt zich voornamelijk bezig met het maken van grote objecten, bijvoorbeeld broodmanden , theepotten. Erg leuk om te doen hoor, maar ik werk vanuit huis en de zilversmid is veel aan het hameren… het maakt (heel)veel lawaai en het is ook erg arbeidsintensief. Komt bij, zo eerlijk moet ik ook zijn, dat er niet meer veel werk voor zilversmeden is.”
Hoe anders is dat voor goud, daarin is werk in overschot. Boudewien ontwerpt en creëert sierraden maar draait ook haar hand niet om voor reparaties, het vermaken van sieraden en het opknappen of in nieuwe sieraden verwerken van erfstukken. Om een voorbeeld te noemen: “Er kwam een klant met gouden sieraden van zijn overleden moeder. Hij vroeg wat het waard was en of hij er sieraden van kon laten maken voor zijn kinderen en andere neefjes en nichtjes. In zulke gevallen taxeer ik, adviseer en ontwerp dan eventueel nieuwe sieraden.”
Het is die band met klanten en de emoties die in sieraden verstopt zitten, die haar passie voor het ambacht van goudsmid blijven voeden. Een afdrukje van de hiel van een doodgeboren kindje in een hanger verwerken. Trouwringen van een opa en oma die een Jappenkamp hebben overleefd en de daar begraven ringen toen ze werden bevrijd, weer tevoorschijn haalden om ze jaren later te geven aan een kleinkind die er vervolgens zijn eigen huwelijksband mee wil verzegelen. Boudewien kent talloze anekdotes en verhalen. “Ik kan er boeken mee vullen”, zegt ze lachend. “Sieraden en emoties zijn niet los van elkaar te zien, omdat veel sieraden met een speciale reden worden gegeven of gekocht.”
Aan zo’n speciaal sieraad is ook voor eeuwig haar naam als goud- smid verbonden: de Elly Ameling Ring, die ter ere van de zangeres Elly Ameling – een van de groot- ste lied- en oratoriumzangeressen ter wereld – is ontworpen door Boudewien bij haar afscheid als zangeres in het Concertgebouw in Amsterdam in 1996. Ameling gaf de ring direct door aan bas-bariton Robert Holl. Ter gelegenheid van haar 90ste verjaardag droeg Robert Holl de ring in februari van dit jaar over aan sopraan Lenneke Ruiten. “Het was erg leuk dat ik werd uitgenodigd om daarbij aanwezig te zijn”, erkent Boudewien.
En zo is er meer werk van haar hand, dat een uniek plekje heeft gevonden; een van haar ontwerpen ligt bijvoorbeeld in het Zeeuws museum. Boudewien heeft ooit een zogeheten wikkelring ontworpen met een Zeeuwse knoop erop, omdat sommige van haar roots naar Zeeland teruggaan. “Tijdens een ouderavond op school droeg ik deze ring, die gelijk door een andere moeder werd herkend omdat ze zelf uit Zeeland kwam. Haar man nam later contact met me op om die ring voor haar 50ste verjaardag te laten maken. En de ring werd een keer herkend door iemand in de trein, die er oorknopjes van wilde hebben en zelfs het Zeeuws Muse- um in Middelburg ontdekte de ring en had belangstelling.”
Omdat ze veel werkt vanuit eigen ideeën – ‘als er iemand met sieraden binnenstapt en ze laat zien, beginnen de radartjes in mijn hoofd al te draaien’- is elk sieraad dat uit haar handen komt uniek in zijn soort. “Ik maak een afspraak, overleg met de klant en maak vervolgens een aantal ontwerpen en schetsen.” Boudewien werkt veel met foto’s. Er zijn klanten die uit verschillende foto’s bepaalde elementen halen, die zij dan weer samenvoegt tot een uniek en nieuw sieraad. Ze heeft trouwringen ontworpen, waarin de trouwringen van de ouders zijn verwerkt. Maar altijd in overleg met de klant, want ‘ik wil niemand iets opdringen’. “Wat erg uitdagend is, is werk dat door juweliers wordt geweigerd of waarmee klanten niet bij de juwelier terechtkunnen. En als het mij lukt en de klant tevreden is… dan geeft dat extra veel voldoening.”.”
Boudewien van Heek werkt alleen op afspraak: boudewiensieraden@xs4all.nl
Foto: Lex Banning