Elke boom heeft een verhaal, dat vind je terug bij Stadshout
Een houten krukje gemaakt van het hout van de boom, die jarenlang voor de deur stond bij je in de straat. Of een houten kaasplank gemaakt van de boom, waaronder je ooit in de schaduw zat tijdens zomerse dagen. Daar kun je zomaar tegenaan lopen als je bij Studio Stadshout aan de Van Woustraat binnenloopt.
Marijke en haar man Crisow ontdekten ruim veertien jaar geleden dat er met de bomen die door de gemeente Amsterdam werden gekapt – en dat zijn er gigantisch veel – niets werd gedaan. Ze verdwenen, meestal in de versnipperaar of de biomassacentrale. Enorme hoeveelheden aan gezond en bruikbaar hout van eigen grond werd vernietigd en vervolgens werd van overzeese en andere verre gebieden hout geïmporteerd. En in de visie van Marijke en Crisow rijmde dat niet met elkaar. Dat moest, besloot het koppel, anders kunnen.
Het stel runde een meubelmakerij in de Tweede Jan van der Heijdenstraat en besloten nooit meer buitenlands hout te gebruiken in hun werkplaats, maar alleen op zoek te gaan naar lokaal hout uit Amsterdam. Want, zo dacht het duo, op de een of andere manier moest het toch mogelijk zijn dit lokaal toe te passen. Dat leidde tot veel netwerken en veel contact zoeken met de gemeente. Met succes. Mede dankzij de samenwerking met de gemeente Amsterdam die de bomen leverde, kon Studio Stadshout worden opgericht. Er werd een zaag gekocht in Polen een plek gevonden op de gemeentewerf in het Amstelpark – inmiddels is de zagerij van Studio Stadshout verhuisd naar Ouderkerk aan de Amstel – en het zagen kon beginnen.
“Wat we onder meer doen is zorgen dat het gekapte hout uit Amsterdam grijpbaar wordt voor lokale houtbewerkers en meubelmakers, die het willen en kunnen toepassen”, vertelt Marijke. Ze hebben een uiteenlopend klantenbestand; van meubelmakers tot architecten en van kunstenaars tot bouwbedrijven, maar ook particulieren kunnen bij Studio Stadshout hout inslaan. “En iedereen krijgt het verhaal van de boom erbij.” Er gaat geen boom de zagerij in zonder dat bekend is waar deze vandaan komt of heeft gestaan en er gaat geen plank de zagerij uit zonder dat is genoteerd in de database van welke boom deze plank afkomstig is.
“Dat is de meerwaarde van de producten die met dit hout worden gemaakt. Dat we weten waar het vandaan komt, we weten in welke straat, welk park en welke plek de boom heeft gestaan. Dat spreekt veel mensen toch tot de verbeelding. Als bij ze in de straat een boom wordt gekapt, waar ze jarenlang tegenaan hebben gekeken, die onderdeel is van hun belevenis… dan doet dat ze soms toch verdriet. Wat is er dan mooier als je daar een product van krijgt in de vorm van een krukje, plank of kunstwerk. Dat is mooi hergebruik met emotionele waarde,”
Voor een deel belandt het hout in de winkel aan de Van Woustraat. Ambachtelijke meubelakers, houtbewerkers en kunstenaars maar ook Stadshout zelf verwerken het hout in allerlei bruikbare artikelen – er wordt op de klassieke manier zelfs uniek papier van gemaakt – en houten kunstwerken. Marijke: “Het meeste hout van de bomenkap is goed geschikt voor allerlei doeleinden. Het mooie is dat de stad een enorme diversiteit aan boomsoorten heeft: iepen, essen, lindes, populieren en zelfs fruitbomen.”
Per jaar gaan er zeker tienduizenden bomen plat. Niet alleen door de gemeente, maar ook bij Waternet, Rijkswaterstaat en bijvoorbeeld begraafplaatsen of uit particuliere (achter)tuinen. Studio Stadshout heeft inmiddels ook een samenwerkingsverband met Amstelveen en Purmerend. “Je kunt ons zien als de schakel tussen boom en gebruikers. Wij zagen en drogen voor anderen, die er iets moois van kunnen maken. En dat zijn stuk voor stuk ambachtslieden die weten wat ze met hout kunnen doen en hoe ze het moeten bewerken. Alles wordt met de handgemaakt. Natuurlijk ook wel machinaal, maar nooit in een massaproductie.”
Zelf wordt Studio Stadshout ook ingeschakeld voor bepaalde projecten. “We hebben onder andere moestuinbakken ontwikkeld met waterbuffers, die zeker20 tot 25 jaar meegaan. De gemeente bestelt zeker rond de honderd bakken per jaar bij ons. Onze bakken zijn de Rolls Royce onder de moestuinbakken. Ook werken we aan een ontzettend gaaf project in de Van Swindenstraat. Daar zijn alle bomen gekapt. We hebben nestpalen ontworpen die van die gekapte bomen worden gemaakt, die worden weer in de Van Swindenstaat geplaatst in bakken waar allemaal groen uitkomt. Er staan nu al achttien nestpalen. De bomen die daar ooit stonden komen dus nu weer terug, maar dan in een andere functie. Voor het innovatiepaviljoen op het Marineterrein hebben we van populierenhout in samenwerking met de gemeente en de universiteit een geraamte gebouwd, waarop wandbekleding voor binnen en buiten wordt getest,”
In de veertien jaar van hun bestaan heeft Studio Stadshout een gemêleerd vast klantenbestand en divers netwerk opgebouwd. Veel meubelmakers, maar ook wordt veel van het houten speelgoed van speelgoedwinkel Goochem gemaakt. “Daarbij spelen we ook een rol in de bewustwording. We laten de mensen zien wat er met gekapte bomen gebeurt. En wat je ermee kunt doen. Mensen die hier binnenkomen, ruiken direct die heerlijke houtgeur. Ze zien de producten en krijgen het bijbehorende verhaal van de boom te horen. Dan zie je iets bij ze gebeuren. Dit is hoe het moet, zie je ze denken. Velen zijn gewend dat we alles maar importeren, terwijl er lokaal ook veel te halen is. Ja, ook het hout om meubels van te maken.”
Studio Stadshout
Van Wouwstraat 70
tel.: 020 6759063
post@stadshout.nu
openingstijden: donderdag tot en met zaterdag 11:00-17:00 uur of op afspraak.